Chopper Độ ...bắt đầu bằng con số 0

Trong giới cho môtô, có những tín đồ muốn tìm về những thứ nguyên thủy. Từ xe hiện có, gỡ bỏ chi tiết thừa hay bắt đầu bằng con số “0”, họ dựng xe với ý tưởng riêng. Phong cách chopper dần xuất hiện.

Kiểu dáng đặc trưng của chopper

Không có định nghĩa chính xác thế nào gọi là một chiếc chopper, quan niệm có thể thay đổi giữa các vùng khác nhau. Nhưng tựu chung lại đó là chiếc xe tùy chỉnh, không có bất kỳ ràng buộc nào về kính chắn gió, gương, phanh trước hay đồng hồ tốc độ.

Lịch sử chopper: 

Bắt đầu sau Thế chiến II. Các cựu quân nhân muốn có những chiếc môtô giống như loại thấy hoặc được lái trong chiến tranh. Họ mua các loại xe khác về, độ lại. Rất nhiều người thích tháo chắn bùn trước. Chắn bùn sau cắt ngắn còn được gọi là “chắn bùn bobbers”.

Sau này, những người dựng xe mạnh dạn tạo ra nhiều thay đổi mạnh mẽ. Nhiều thứ được tháo khỏi khung, một số chi tiết như ống xả, bình xăng được hư cấu theo hướng lạ, độc. Khái niệm “chopper” xuất hiện khi người ta chia nhỏ xe để tạo ra sự mới mẻ.

Nhiều bộ phim như “The Wild One” hay “Ease Rider” dùng chopper để hút khán giả. Thập kỷ 60 và 70 chứng kiến sự ra đời của thế hệ chơi chopper mới. Những người sẵn sàng dành nhiều tuần, nhiều tháng để tạo ra chiếc xe hoàn hảo, thiết kế theo hướng tạo sự thoải mái, lâu mỏi, tốc độ hoặc mộc mạc.

Những năm 80, nhiều công ty xe máy trong đó có Harley-Davidson bắt đầu đưa vào sản xuất hàng loạt những mẫu thiết kế chopper được ưu chuộng. Điều này gần như tiêu diệt văn hóa chopper tự phát. Giữa thập niên 90, các cửa hàng độ chopper xuất hiện trở lại. Đến ngày nay, văn hóa chopper đang phát triển mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
Và mọi chiếc xe đều là ý tưởng độ xe cho dân mê độ Chopper. Ví dụ như chiếc Vespa dưới đây

Vespa độ dạng chopper

Khung xe chopper 

Có thể dựa trên khung xe truyền thống hoặc cruiser, nhưng phong cách rất đa dạng. Khác với việc ngồi trên một chiếc xe thể thao người lái phải gấp người nhoai về phía trước, chopper thường có vị trí ngồi thấp được đẩy lui về sau, tay lái kéo dài nhằm tạo sự thoải mái cho người điều khiển.

Có 2 kiểu khung thường trên chopper. Khung đuôi cứng (hardtail) và khung đuôi mềm (softail)

• Khung đuôi cứng là kết cấu liền, không có hệ thống treo sau. 
• Ngược lại khung đuôi mềm có hệ thống treo sau. Nó gồm 2 phần chính. Phần trước là nơi gá động cơ, hộp số, phuộc trước và tay lái. Phần sau lắp bánh sau. Hai phần liên kết với nhau bằng bu-lông hoặc nhờ một vài thiết bị khác.

Dù là khung đuôi cứng hay đuôi mềm thì chúng đều được gắn lên cụm càng trước gồm bánh, phuộc và tay lái.

Khung và thông số khung chopper

Một trong những điểm tiên quyết khi dựng xe chopper là hai thông số góc choãi và vệt bánh. Góc choãi là góc hợp bởi đường tâm cổ trên khung và đường thẳng đứng. Góc choãi càng lớn bánh trước càng được đẩy ra xa khung.


Vệt bánh là khoảng cách từ vị trí tiếp xúc của lốp và mặt đường đến giao điểm của đường thẳng đứng và đường tâm cổ trên khung. Vệt bánh thường mang giá trị dương. Giá trị vệt bánh rất quan trọng, vệt quá gắn hoặc quá dài có thể làm xe phản ứng chậm hoặc khó kiểm soát. Có nhiều ý kiến khác nhau về khoảng cách lý tưởng, nhưng đa phần nó nằm trong khoảng 8,8 – 15,3 cm.


Mối quan hệ giữa góc choãi và vệt bánh không rõ ràng. Hầu hết các trường hợp, tăng góc choãi sẽ làm tăng vệt bánh dù điều này còn phụ thuộc vào càng xe.

Để làm tăng góc choãi mà không làm vệt quá rộng, một vài xe sử dụng chảng ba. Đây là cụm chi tiết liên kết phuộc với cổ lái trên khung thường. Một bộ thường gồm 2 chi tiết có kích thước giống hệt nhau để phuộc trước song song với cổ. Nếu 2 chi tiết này có kích thước khác nhau, chúng sẽ làm phuộc chéo so với cổ.


Khi đã có khung, thông số góc choãi và vệt bánh thì có thể phác thảo sơ bộ dáng xe. Thế giới chopper có vô vàn lựa chọn, không có 2 chiếc chopper nào giống nhau hoàn toàn. Người dựng chopper cần cân nhắc sự thay đổi để xe đạt được sự cân bằng và đặc tính vận hành như yêu cầu.

Nếu như phần khung, càng trước, bình xăng đòi hỏi phong cách thì phần động cơ, hộp số lại yêu cầu sự khéo léo trong cách sắp đặt.

Động cơ chopper

Có khá nhiều lựa chọn động cơ cho người độ chopper với những cái tên như Evo, Twin Cam, Shovelhead, Panhead và Knucklehead. Động cơ làm việc ổn định khi được gán chắc chắn lên khung. Trong thực tế, có một vài khung thiết kế đặc biệt cho một loại động cơ nào đó. Người độ cần xác định chính xác kích thước động cơ để bố trí được tất cả các phần tử mong muốn khác lên xe.

Động cơ Panhead

Một vài người thích gắn trực tiếp động cơ lên khung và coi đó như là một phần trong triết lý thể hiện chopper. Tuy nhiên nếu không có hệ thống cân bằng, tất cả rung ồn của động cơ sẽ truyền lên yên gây khó chịu.

Chiếc chopper độc nhất Việt Nam.

Với ý tưởng dựng một chiếc chopper phong cách cổ điển, người độ có xu hướng tìm về các mẫu động cơ cũ. Ngay cả tình huống phải dùng động cơ mới thì người chơi cũng tìm cách tạo dáng lại. Các mẫu động cơ Shovelhead có khá nhiều nét tương đồng với người anh sản xuất năm 1960, nhưng ngày nay nhà sản suất đưa ra nhiều lựa chọn từ tỷ số truyền, loại trục cam, đến hệ thống đánh lửa.

Khác với động cơ ôtô thường được bao kín, động cơ xe máy phơi bày mọi thứ, chopper cũng không ngoại lệ. Harley-Davidson thường có các tùy chọn về màu động cơ như đen hoặc crom với mức giá cao hơn khoảng 1.000 USD so với phiên bản vỏ nhôm.

Hộp số chopper

Tượng tự động cơ, hộp số xe chopper cũng thường được phô ra. Hầu hết các mẫu chopper mới đều dùng loại 5 hoặc 6 cấp. Loại 4 cấp chỉ còn thấy trên các mẫu cũ hoặc mẫu thiết kế theo phong cách cổ điển. Ngoài việc chú trọng đến dáng, cấp số, việc chọn hộp số còn phụ thuộc vào sự tương thích giữa hộp số với động cơ và khung xe.

Bộ truyền lực 

Dùng trên chopper thường là đai hoặc xích bởi ngoài chức năng truyền lực, bộ truyền này còn phải đảm bảo sự di chuyển trong phạm vi nhất định của bánh sau. Hầu hết xe chopper, bộ truyền này thường được để trần nên đòi hỏi được chăm sóc tốt.

Bộ truyền lực bằng đai chopper

Xu hướng gần đây trong thiết kế các mẫu chopper là sử dụng lốp rộng bản cho bánh sau. Điều này khiến hộp số phải bố trí lệch về một bên để tạo khoảng trống gắn đai hoặc xích. Tuy vậy, sự di chuyển thường bị hạn chế bởi nếu hộp số lệch nhiều sẽ làm xe mất định và sự cân đối.

Phụ tùng Chopper

Là xe độ nên người chơi có thể tùy biến mọi chi tiết trên xe chopper: dây cạp, nắp bình xăng, hệ thống phanh, bánh xe, lốp, yên, bình xăng, ống xả, chắn bùn, đèn pha… Tất cả chỉ phụ thuộc vào kinh phí và sở thích.

Trong những thay đổi trên thì bình xăng được tùy biến nhiều hơn cả. Các mẫu cũ có bình xăng gắn trực tiếp lên khung, ngay trước yên. Nếu mẫu hiện đại có bình xăng hàn liên vào khung, điều này tạo ra sự hợp nhất và sự mạch lạc. Bình xăng độ thường làm từ thép tấm được hàn hoặc gò theo hình dạng thiết kế.
Xem thêm: Hướng dẫn cách tự gò bình xăng Cafe Racer

Chắn bùn cũng là chi tiết dễ tùy biến trên xe, nhưng trong rất nhiều trường hợp người độ lại chọn cách bỏ chắn bùn trước. Với xe gắn hệ thống treo, cần bảo đảm không giản đủ lớn giữa lốp với chắn bùn. Ngay cả trường hợp phần đuôi hạ thấp hết mức vẫn cần có khoảng trống giữa lốp và chắn bùn.
Xem thêm: Các loại yên dành cho độ xe mô tô

Yên tạo ra sự thoải mái và phong cách. Kiểu yên phổ biến trên các dòng chopper cũ là yên ngai (King and Queen) hai người, vị trí người lái ngồi trước thường thấp hơn vị trí người ngồi thứ 2. Ngoài ra còn một số loại yên khác như: yên Gunfighter, yêu Tour, yên Rumble, và yên Stinger. Nếu không vừa mắt với các loại yên ngày, người chơi hoàn toàn có thể tùy biến nó theo gu riêng.